Patron Szkoły

 

 

1.    Natura aniołów. Anioł w Piśmie świętym i Tradycji Kościoła.

2.    Święty Michał Archanioł.

3.    Kult św. Michała w Kościele.

4.    Kult św. Michała w Polsce, a szczególnie na Podkarpaciu, w Bliznem.

5.    Wartości jakie młody człowiek może naśladować w św. Michale.

 

 

1.    Natura aniołów. Anioł w Piśmie świętym i Tradycji Kościoła.

Słowo „Anioł” nie jest określeniem natury, lecz funkcji i z języka hebrajskiego czy greckiego oznacza tyle co wysłannik. Aniołowie są „duchami przeznaczonymi do usług, posłanymi na pomoc starającym się posiąść zbawienie” (Hbr 1, 14). Wymykając się spod naszego zwykłego poznania stanowią oni wskutek tego świat tajemniczy. Aniołowie występują zarówno w opisach Starego jak i Nowego Testamentu. Są oni zawsze do dyspozycji Boga w Jego zarządzaniu światem i wprowadzaniu w życie Bożych rozkazów. Aniołowie stanowią pewną więź pomiędzy niebem a ziemią. Zadaniem aniołów jest czuwać nad ludźmi, przedstawiać prośby ludzi Bogu, podejmować decyzje o przyszłych losach narodu. Od czasów Ezechiela aniołowie wyjaśniają prorokom sens prorockich wizji. Otrzymują także imiona wiążące się z funkcjami: Rafał – „Bóg uleczył”; Gabriel – „Bohater Boży”, Michał – „Któż jak Bóg?”. Już w Starym Testamencie właśnie aniołowi Michałowi została oddana w opiekę cała Synagoga Żydowska, czyli cały naród wybrany. Nauka o aniołach została potwierdzona w nauczaniu Jezusa Chrystusa. Ich zadanie w dalszym ciągu jest aktualne. Aniołowie są zwiastunami dobrej nowiny, informują o zmartwychwstaniu Jezusa i ukazują apostołom sens wniebowstąpienia. Ochraniając Kościół prowadzą nadal, wspólnie z Michałem, ich przywódcą, przeciwko szatanowi bój, który trwa od samego początku. Szczególne miejsce wśród aniołów ma właśnie książę wojska niebieskiego – Archanioł Michał.

 

2.    Święty Michał Archanioł.

Historia wielkości ARCHANIOŁA MICHAŁA bierze swój początek w niebie, gdy wszystkie zastępy anielskie zostały poddane próbie posłuszeństwa, z której wyłamał się anioł światłości - Lucyfer i jego zwolennicy. Ostatnia księga Pisma Świętego Apokalipsa zamieszcza taki opis: „I nastąpiła walka na niebie: Michał i jego aniołowie mieli walczyć ze Smokiem. I wystąpił do walki Smok i jego aniołowie...I został strącony wielki Smok, Wąż starodawny, który się zwie diabeł i szatan, zwodzący całą zamieszkałą ziemię, został strącony na ziemię, a z nim strąceni zostali jego aniołowie” (Ap 12, 7-9).  Po zwycięstwie nad zbuntowanymi duchami św. Michał Archanioł został wodzem zastępów niebieskich.

Przed przyjściem Chrystusa Pana nazywano św. Michała księciem narodu izraelskiego. Bóg dodając im Go za Opiekuna powiedział: „Oto Ja posyłam anioła przed tobą, aby cię strzegł w czasie twojej drogi i doprowadził cię do miejsca, które ci wyznaczyłem. Szanuj go i bądź uważny na jego słowa. Nie sprzeciwiaj się mu w niczym, gdyż nie przebaczy waszych przewinień, bo imię moje jest w nim. Jeżeli będziesz wiernie słuchał jego głosu i wykonywał to wszystko, co ci polecam, będę nieprzyjacielem twoich nieprzyjaciół i będę odnosił się wrogo do odnoszących się tak do ciebie” (Wj 23, 20-22).

Dzięki Jego pomocy naród żydowski wszedł w posiadanie ziemi obiecanej. Właśnie u jej wrót, po cudownym przejściu przez Jordan, kiedy jego wody rozstąpiły się przed izraelitami, objawił się św. Michał - Jozuemu.  Jakże wielka musiała być Jego świętość, skoro Jozue usłyszał: „Zdejm obuwie z nóg twoich, albowiem miejsce na, którym stoisz, jest święte” (Joz 5, 15).  Następnie dał mu instrukcje jak mają zdobyć ufortyfikowane murami Jerycho. Innym razem jak czytamy w drugiej księdze Machabejskiej kiedy wielkorządca Syrii Heliodor wraz z żołnierzami wszedł do świątyni Jerozolimskiej by ją zrabować, profanując tym samym święte miejsce. Na obronę świątyni przybyli Aniołowie. „Ukazał się im bowiem jakiś koń przybrany najozdobniejszym czaprakiem, niosącym na sobie strasznego jeźdźca. Koń rzuciwszy się gwałtownie, zawisł nad Heliodorem przednimi kopytami, a jeździec ukazał się w złotej zbroi. Ponadto ukazali się mu dwaj inni młodzieńcy o nadzwyczajnej sile, uderzającej piękności i w przepięknych szatach. Oni to stanęli z obydwu stron i bez przerwy go biczowali, zadając mu wiele uderzeń” (2 Mch 3, 25-26). To święty Michał wraz z dwoma Aniołami karali chciwość, kradzież i zbezczeszczenie świątyni.

Te wydarzenia jak i kilka podobnych, które są ukazane w Starym Testamencie wyraźnie świadczą, że św. Michał będąc przyjacielem i obrońcą Bożego ludu nigdy go nie opuścił i odgrywał istotną rolę we wszystkim, co go dotyczyło.

W Nowym Testamencie św. Michał kontynuuje tę rolę jako Patron i Anioł stróż Kościoła. Po  Wniebowstąpieniu Pana Jezusa przychodzi na pomocą wiernym w chwilach najtrudniejszych w sposób cudowny. Już  Konstanty Wielki żyjący na przełomie III-go i IV-go wieku po zwycięskiej bitwie nad pogaństwem zbudował kościół na cześć św. Michała, gdzie miało miejsce wiele cudownych uzdrowień za przyczyną tego św. Archanioła.

Również późniejsze wieki chrześcijaństwa na różne sposoby sławiły Tego Niebieskiego Rycerza Chwały Bożej, budując liczne kościoły sławiące Jego imię lub obierając go za patrona państw, rycerstwa czy zgromadzeń. Toteż Kościół przez wieki, naznaczony licznymi śladami cudownego działania pierwszego z pośród wszystkich Książąt Niebieskiego Dworu zapewnia, że św. Michał dany jest nam od Boga jako obrońca i przychodzi z pomocą każdemu, ktokolwiek Go wzywa. Szczególną opieką otacza zwłaszcza dusze kuszone przez szatana.

3.    Kult św. Michała w Kościele.

Kult św. Michała Archanioła istniał już w starożytności chrześcijańskiej. Z czasem Jego imię weszło do liturgii mszalnej, przy poświęceniu kadzidła i w liturgii pogrzebowej. Św. Michał Archanioł ukazał się także za czasów św. Grzegorza Wielkiego, papieża, w Rzymie podczas procesji przebłagalnej odprawianej na zamku zwanym odtąd Zamkiem Świętego Anioła, i włożył miecz do pochwy na znak, że Bóg odwróci srożący się gniew od ludu rzymskiego. Odtąd dżuma ustała. W Konstantynopolu kult św. Michała był tak żywy, że posiadał on tam już w VI wieku aż 10 poświęconych sobie kościołów, w IX wieku kościołów i klasztorów pod jego wezwaniem było już tam 15.

W Europie Zachodniej są po dzień dzisiejszy najważniejsze sanktuaria św. Michała: w Italii na górze Gargano (Apulia) i we Francji na wyspie St. Michel. Podanie głosi, że św. Michał miał się pojawić na Monte Gargano w grocie kilka razy w latach 492-494, kiedy biskupem Nisipontu (Manfredonii) był św. Wawrzyniec Maiorano. Kiedy Longobardowie na tym właśnie miejscu zwyciężyli Saracenów w roku 663, przypisywali swoje zwycięstwo św. Michałowi. Jeszcze w roku 1656 miał się pojawić św. Michał biskupowi Manfredonii i zapewnić go w czasie szalejącej zarazy, że epidemia na jego prośbę ustanie, co się też stało. Monte Gargano wznosi się osobno ponad 800 m nad poziomem morza. Na jego szczycie jest miasteczko z ruinami zamku po Normanach. Sanktuarium jest w pobliżu. Do groty świętej prowadzi 87 schodów pod bazylikę. Napis przy wejściu głosi: „To jest na całym świecie najsłynniejsze miejsce, gdzie 16 X raczył objawić się śmiertelnym. Tu jest ta święta skała, gdzie stanęły jego stopy”. Sanktuarium jest do dnia dzisiejszego licznie nawiedzane. Opiekę nad nim roztaczają zakonnicy ze zgromadzenia św. Michała Archanioła - MICHALICI. Najgłośniejsze sanktuarium we Francji mieści się na małej wysepce skalistej, wyrastającej z morza. Jest tam klasztor benedyktynów. Dawna nazwa wysepki Merkurego została zmieniona na „St. Michel”. Tam to bowiem - jak głosi podanie - w roku 708 trzy razy pojawił się św. Michał biskupowi z Arsanches - św. Aubertowi. W 966 wódz normański, Ryszard I, wprowadził na tę skalistą wyspę benedyktynów. Filip II August, król Francji (+ 1223), rozbudował kościół i klasztor. Wieża kościoła stanowiła najwyższy punkt wyspy (117 m). Rewolucja francuska (1792-1799) wypędziła z Wyspy Św. Michała benedyktynów, a Napoleon założył tam więzienie. Obecnie znów są tam benedyktyni (od roku 1966). W roku 1975 prawie 5 milionów turystów i pielgrzymów nawiedziło to sanktuarium.

4.    Kult św. Michała w Polsce, a szczególnie na Podkarpaciu, w Bliznem.

W Polsce powstały dwa zgromadzenia zakonne pod wezwaniem Św. Michała: męskie i żeńskie, założone przez bł. Bronisława Markiewicza (+ 1912): michaelici i michaelitki.

O wielkiej czci, jakiej kiedyś w naszym narodzie doznał św. Michał, świadczy bardzo wielka liczba kościołów w Polsce pod jego wezwaniem. Jest ich prawie 350. O popularności św. Michała świadczy i to, że aż 222 miejscowości w naszym kraju zawdzięcza swoją nazwę imieniu św. Michała. Obraz św. Michała znajduje się w herbach 11 polskich miast, między innymi Łańcuta i Sanoka.

W ikonografii św. Michał archanioł przedstawiany jest w tunice i paliuszu, w szacie władcy, jako wojownik w zbroi. Skrzydła św. Michała są najczęściej białe, niekiedy pawie. Włosy upięte opaską lub diademem. Jego atrybutami są: globus, krzyż, laska, lanca, miecz, oszczep, puklerz, szatan w postaci smoka u nóg lub skrępowany, tarcza z napisem: "Quis ut Deus" - "Któż jak Bóg", waga.

Kult św. Michała na Podkarpaciu jest także bardzo żywy. To właśnie tutaj, w Miejscu Piastowym, powstało dwa zgromadzenia zakonne męskie i żeńskie założone przez bł. Bronisława Markiewicza noszące nazwę Zgromadzenie św. Michała Archanioła. W diecezji przemyskiej imię świętego Michała, jako patrona ołtarzy – pojawia sie 20 razy. Kult św. Michała jest obecny także w Kościele Prawosławnym. Wśród wezwań świątyń prawosławnych na Podkarpaciu św. Michał zajmuje pierwsze miejsce.

Wśród wielu miejsc kultu jaki jest oddawany św. Michałowi szczególne znaczenie i miejsce zwłaszcza dla mieszkańców Bliznego i okolicznych miejscowości ma kult św. Michała związany z „górą św. Michała”, tzw. „Michałkiem”. Przy drodze łączącej Blizne z Golcowąna Górze św. Michała (Michałek, na Michałku) (423 m), w otoczeniu drzew znajduje się kaplica świętego Michała Archanioła. Z miejscem tym wiąże się legenda o napadzie Tatarówi cudownym ocaleniu ludzi, którzy tu szukali schronienia. Legenda ta została w 1699 roku zapisana w księdze wizytacyjnej biskupa przemyskiego Jerzego Albrechta Denhoffa. Jej polskie tłumaczenie jest następujące: „Do tego samego kościoła należy kaplica Świętego Michała Archanioła, zbudowana na górze i gruncie plebańskim przez sławnego Józefa Nałogowskiego, proboszcza bliźnieńskiego, z okazji cudu w czasie najazdu Tatarów roku Pańskiego 1624, którzy około uroczystości św. Michała Archanioła rozbili obóz w pobliskiej wsi Różanka. Stamtąd napadali na najbliższą wieś Blizne  uprowadzili w jasyr 60 ludzi. W miejsce obecnej kaplicy Świętego Michała Tatarzy zostali przepędzeni w cudowny sposób przez wielka liczbę wojska w białych szatach. Przerażeni jeńcy, oddani w opiekę św. Michała przez Przewielebnego Księdza Proboszcza, bez żadnych szkód i w pełnej liczbie powrócili do domów, przyrzekając szczególną wdzięczność św. Michałowi. Z tej samej pobudki i wdzięczności proboszcz zbudował na miłej górze kaplicę ku wiecznej pamięci na podobieństwo kaplicy Świętego Michała na Górze Gorgano.”

Jak można zauważyć postać św. Michała jest wpisana w tradycję i kulturę ziemi bliźnieńskiej. Kult tegoż Archanioła jest bardzo żywy i ciągle rozwijający się zwłaszcza, że w Stary zabytkowym Kościele p. w. Wszystkich Świętych, na jednej ze ścian jest scena, w której główną rolę ma św. Michał.

5.    Wartości jakie młody człowiek może naśladować w św. Michale?

Dlaczego św. Michał, anioł, istota nadprzyrodzona powinna zostać patronem szkoły w Bliznem? W czym św. Michał może być przykładem i wzorem do naśladowania dla dzieci i młodzieży?

Patron to osoba, z której mamy brać przykład, mamy ją naśladować. Ludzie młodzi, dzieci szukają w swoim życiu postaci, wzorców do naśladowania. Święty Michał może być dla nich wzorem przez to, że sam był wierny. On do końca był i jest i będzie wierny Bogu. Człowiekowi młodemu potrzeba właśnie wzorców wierności zwłaszcza w sytuacjach kiedy łatwym kosztem, zdradzając pewne wartości można osiągnąć sukces, zdobyć władzę. Święty Michał jest wzorem poświęcenia dla sprawy, dla ważnej sprawy. Człowiekowi młodemu świat podsuwa natomiast model konsumpcyjnego stylu życia, gdzie nie ma mowy o bezinteresownej pracy, o poświęceniu dla innych bez chęci zysku, z czystej miłości bliźniego. Św. Michał jest wzorem odwagi. Człowiekowi młodemu potrzeba wiele odwagi, aby mieć swoje własne zdanie, nie ulegać prądom, modom jakie proponuje świat, umieć przeciwstawić się złu, tak jak Święty Michał przeciwstawił się Szatanowi w obronie prawdy. Święty Michał będąc czczonym zarówno przez katolików jak i prawosławnych, a także Żydów i Arabów stanowi także zachętę do budowania więzów jedności między ludźmi zamiast dzielić ich między sobą np. przez wyznanie.

Obierając ponadto św. Michała na Patrona Szkoły promujemy lokalny patriotyzm. Św. Michał jest mocno związany z Bliznem. Obranie go Patronem Szkoły będzie zachętą dla dzieci i młodzieży do sięgnięcia do historii regionu, jeszcze mocniej złączy młodego człowieka z lokalną kulturą i tradycją.